بررسی خداشناسی سعدی با تکیه بر صفات باری تعالی

چكیده:

آنچه در این مجموعه گرد آمده است نتیجه بررسی دو اثر بزرگ سعدی – گلستان و بوستان –به تصحیح دكتر غلامحسین یوسفی است. هدف اصلی نگارنده بررسی خداشناسی سعدی با تكیه بر صفات باری تعالی بوده است.بخش اول شامل چكیده و پیش گفتار و مقدمه می‌باشد.

در بخش دوم، زندگی شیخ اجل سعدی بیان گردیده و در معرفی اجمالی او، اعم از تاریخ تولد، محل رشد، سفرها و استادان ، آثار و در آخر تاریخ وفات از منابع معتبر استفاده شده است.

 بخش سوم به تبیین ویژگی‌های سیاسی، اجتماعی، ادبی دوران سعدی پرداخته است.

در بخش چهارم خاستگاه فكری او مورد بررسی قرار گرفته است تا از این طریق ریشه‌های فكر و اندیشة او و آبشخور باورهایش معلوم گردد. از این رو به بررسی شباهت‌های سعدی با شهاب الدین ابوحفص سهروردی ،ابوالفرج بن جوزی، محمد و احمد غزالی همت گماشته شده است.

در بخش پنجم با طرح این فرضیه كه سعدی عارف است یا سخنوری متشرع، با بیان مضامین عرفانی و بیانات شرعی او، به فرضیه مورد نظر پاسخ داده شده است و در این حین با نگرش و تأمل در دو كتاب مشهور و معروف او «گلستان و بوستان» به آنچه تصدیق تشرع و عرفان اوست اشاره و نتیجه گیری شده است.

بخش ششم اختصاص به اصلی پایان نامه یعنی صفات و اسمای باری تعالی در دو اثر مذکور داشته و هر یك را به ترتیب الفبایی و به صورت مستقل با استناد به نوشته­ها و سروده­های شیخ آورده شده است.

در بخش هفتم صفتهایی را كه سعدی به ندرت از آنها استفاده كرده است به ترتیب الفبا یاد کرده است.

در بخش هشتم با بررسی اوصاف جمالی وجلالی به فرضیه های اصلی رساله پاسخ داده و نتیجه كلی پژوهش بازگو شده است.

پیش گفتار  

این پژ وهش،دو اثر گران قدر گلستان و بوستان از خداوند گار سخن – شیخ اجل – سعدی شیرازی را مورد بررسی قرار داده و کوشیده است از خلال آن تصویر روشنی مشخصی از خدای سعدی ارائه دهد.

پیشینه تحقیق :

در باب ویژگی های فکری سعدی در حوزه معرفتی (Theology) تا کنون مقاله‌های پراکنده ای نگا شته شده است.

شادروان دکتر غلامحسین یوسفی در کتاب« دیداری با اهل قلم » و نیز مقدمه ای که بر دو کتاب گلستان و بوستان نگاشته اند وزنده یاد دکتر« عبدالحسین زرین کوب »در مجموعه «حدیث خوش سعدی » و دکتر«محمد علی اسلامی ندوشن » در کتاب « چهار سخنگوی وجدا ن ایرا نی/ اسلامی» و نیز شادروان «علی دشتی » در کتاب «قلمرو و سعدی» بیشترین نکات را در این مورد ابراز داشته اند : اما به نظر می رسد تا کنون پژوهش سازمان یافته ای که مبتنی بر صفات و اسمای الهی مندرج در بوستان و گلستان باشد صورت نگرفته است .

مساله تحقیق :

این رساله در پا سخ این پرسش ها تدوین شده است.

خدای سعدی با توجه با توجه به دو کتاب تعلیمی او گلستان و بوستان – چگونه خدایی ست ؟

بیشترین صفات یا صفتی که از دید سعدی بر ازنده و یا معرف اوست کدام / کدام هاست ؟

و آیا صفاتی که وی به عنوان صفات ممتاز با بیشترین بسامد در مورد پروردگار به کار می برد ،در مورد انسان ها نیز به کار رفته است ؟یعنی آیا سعدی آدمیان را نیز شایسته تخلق به همان صفات می‌داند یا خیر؟

روند پژوهش :

نگارنده این پژوهش ، با مطالعه و فیش برداری از دو اثر -گلستان و بوستان- از دیدگاه خداشناسی و بررسی چند اثر مهم در این زمینه،همت گماشته است.

مقدمه:

سعدی در تاریخ ادب فارسی شاعری بزرگ و نویسنده­ای توانا وادیبی فرزانه شناخته شده است. بیت های بلندی كه وی به صورت غزل، قصیده ، رباعی و ترجیع بند سروده از یك سو و دو كتاب مشهور او – بوستان و گلستان- از سوی دیگر دلیل آشکاری بر فسحت میدان ادب و ابداع در تعبیر، در آثار اوست.

بازنگری شعر و اندیشه­های والای سعدی در هر عصر و زمان و گلگشت در بوستان و گلستان وی كه، مشحون از عطر گل­های فرهنگ اسلامی است، آدمی را به كمال انسانی و معنوی رهنمون می‌سازد.

آثار سعدی بازگوی تلاش او برای بیان معرفت خداست. در مجموعه او، همه پدیده­ها هدفمند است،تا انسان را از معرفت غریزی به معرفت ربانی فرصت عروج بخشد.

برگ درختان سبز پیش خداوند هوش                هر ورقی دفتری ست معرفت كردگار

«كلیات، ص 509»

«تسبیح كائنات، آمد و شد خورشید و ماه و پویائی و كارگری و رسالت باد و ابر و باران، شكوه كوهساران و دریاها، درختان، مرغان نغمه خوان، گیاهان و میوه­های الوان، مراحل تكوین جنین ، یادكرد صفات جلال و جمال الهی و ده ها موضوع دیگر، آرمان شعری سعدی را در شناخت خداوند تشكیل می­دهد.» 

شیخ اجل، اشعار بلندی را در توحید سروده است كه به صفات الهی چه جمالی و چه جلالی اشاره دارد و او را به داشتن علم و قدرت و لطف و كبریا ... توصیف می­كند و ذات پاكش را از هر شائبه ای منزه می شناسند.

امام على(ع)، كارگزاران حكومت و راهكارهاى اصلاحات

یكى از برنامه‏هاى اصلاحى حضرت على(ع) در دوره زمامدارى، گماشتن نیروهاى شایسته، كارآمد و صالح در مصادر امور حكومت بود. زیرا استقرار و دوام حكومت به ویژه با شاخصه‏هاى دیندارى و عدالت، بدون كارگزاران شایسته عملى نخواهد بود. از این‏رو، یكى از مقوله‏هاى مهم و مورد توجه جدى امام على(ع)، كارگزاران حكومت بود.

چگونگى گزینش و انتخاب این نیروها در مناصب گوناگون سیاسى، نظامى، مالى، قضایى و ادارى، آشنا نمودن آنان با دستورالعمل‏هاى مدیریتى، شیوه زمامدارى و رفتار با مردم، و نظارت بر عملكرد و مدیریت آنان به منظور حسن اجراى امور كه به تأمین امنیت جامعه، رضایت عمومى مردم، استحكام و ثبات حكومت منجر گردد، از مسایلى است كه امام(ع) بدان‏ها پرداخته است.
حضرت(ع) با این مبانى نظرى سعى داشت تا مدلى از نظام مدیریت اسلامى را در زمان خویش اجرا نماید و براى آینده مسلمانان نیز معیارهاى لازم و اصول كلى را ارائه دهد. در این مقاله كوشش مى‏شود تا برنامه‏هاى اصلاحى امام على(ع) در باره كارگزاران حكومت، به ویژه مواردى چون معیارهاى انتخاب، توصیه‏ها و رهنمودهاى مدیریتى، و سیاست‏هاى نظارتى و مراقبتى ایشان تحلیل و تبیین گردد.

چكیده مقاله

با نگاهى به تإثیرات گسترده و همه جانبه علوم  اسلامى در شاخه هاى متعدد و متنوع علمى در اروپا, این حقیقت روشن مى گردد که تعصب و لجاجت بعضى از اروپائیان در کتمان حقایق تاریخ و نادیده گرفتن تسلط و چیرگى علم و تمدن و فرهنگ اسلامى بر اروپا و تجدید حیات علمى اروپا را دنباله اى از تمدن یونان دانستن ریشه اخلاق اروپایى دارد. ریشه یابى تمدن کنونى غرب (رنسانس) توسط بیکن, هگل, اسکاروایلد و نیچه و اخیرا ماکس وبر در تمدن یونان قدیم, انکار پایه هاى واقعى تإثیرات گسترده تمدن اسلام در رشد و شکوفایى علم و اندیشه غرب است. چگونه مى توان حق تمدن اسلام را نادیده گرفت, در حالى که معدود کتب یونان قدیم هم با تمدن اسلام حفظ گردید و به اروپا برگردانده شد. در این نوشتار سعی شده است به گونه ای مختصر و مفید تاثیر تمدن اسلامی در تمدن غربی از زوایای مختلفی مثل جنگهای نظامی، تعامل مسلمانان با اروپاییان، ترجمه كتب، و پیشرفتهای علمی مسلمانان در اندلس و سیسیل و ... مورد بررسی قرار گیرد.

بخشی از مقدمه: 
یكى از موضوعاتى كه ناقلان اخبار و سیره‏ نویسان، درباره زندگانى رسول ‏اكرم‏ صلى الله علیه و آله بدان پرداخته و سخنان نسبتا فراوان در آن باره گفته و احیانا در این زمینه از حدود ادب خارج شده‏ اند موضوع چوپانى و شبانى آن حضرت در دوره نوجوانى و جوانى و پیش از بعثت است. از آن احادیث چنان برمی آید كه نقالان و قصه‏ پردازان از این موضوع، اصلى كلى ساخته و پرداخته ‏اند كه بنابرآن، گویا، همه پیامبران و رسولان حق تعالى باید دوره‏اى از عمر خویش را به شبانى بگذرانند تا براى تصدى امر خطیر رسالت‏ شایستگى یابند!

ما در این مقاله، موضوع شبانى پیامبران را در چهار عنوان بررسى می كنیم:
1 - اصل شبانى و دامدارى به عنوان وسیله امرار معاش و زندگانى
2 - اجیر شدن براى دیگرى به همین هدف و مقصد
3 - چوپانى پیامبران به طور عام و پیامبر اكرم صلوات‏ الله علیه و علیهم اجمعین به طور خاص براى تمرین و یادگیرى مسؤولیت پیامبرى و تحصیل برخى كمالات روحى و نفسانى
4 - شبانى پیامبر اكرم براى مكیان و اجیر شدن او براى قریش به قصد تامین معاش و گذران زندگى

بخشی از متن:
خدیجه (س) 68 سال قبل از هجرت بدنیا آمد. خانواده‏اى كه ‏خدیجه را پرورش داد ، از نظر شرافت ‏خانوادگى و نسبت‏هاى ‏خویشاوندى، در شمار بزرگترین قبیله‏ هاى عرب جاى داشت. این‏ خاندان در همه حجاز نفوذ داشت. آثار بزرگى و نجابت و شرافت از كردار و گفتار خدیجه پدیدار بود. خدیجه از قبیله هاشم بود و پدر و اقوامش از ثروتمندان قریش ‏بودند. پدرش خویلد بن اسد قریشى نام داشت. مادرش فاطمه دختر زائد بن اصم بود. ...

فهرست مطالب:
مقدمه
ولادت و خانواده
اخلاق خدیجه (س)
آیا خدیجه (س) قبل از پیامبر (ص) ازدواج كرده بود؟
آشنایى با حضرت محمد (ص)
ازدواج خدیجه
احترام پیغمبر خدا (ص) به خدیجه
خصال خدیجه (س)
درود خدا بر خدیجه (س)
نقش خدیجه (س) در پیشبرد اسلام
فرزندان خدیجه (س)
وصیت ‏خدیجه (س)
وفات خدیجه (س)
یاد خدیجه (س)

 فهرست

مقدمه. 1

اخلاق در لغت.... 3

اخلاق در اصطلاح.. 4

تعریف ویژه ی اخلاق اسلامی... 5

نشانه های خوش خویی... 6

اهل بیت(ع) و اخلاق... 6

اهمیت و جایگاه فلسفه اخلاق... 7

رابطه ی دین و اخلاق... 8

ارزش کار اخلاقی... 8

مرد شامی و امام حسین(ع) 9

گفتار معصومین در مورد اخلاق... 10

نتیجه گیری... 11

منابع ماخذ.. 12

مقدمه:
آشنائى با آئین پیامبر (ص) پیش از برانگیختگى به رسالت، در گروه این است كه وضع آئین نیاكان و برخى از اعمال او، روشن گردد، زیرا معمولاً ایمان و توحید و یا ضلالت و گمراهى كودك، شاخه‏اى از درختى است كه در دل خانه می ‏روید و شاخ و برگ می ‏كشد، اگر ایمان و توحید شخصیتهائى مانند «عبدالمطلب» و «ابوطالب» و «والدین پیامبر (ص)» به روشنى ثابت گردد، شك و تردید در ایمان پیامبر (ص) قبل از بعثت و گرایش او به آئین توحید، وسوسه‏اى بیش نخواهد بود.

فهرست مطالب:
ایمان عبدالمطلب
ایمان ابوطالب پیش از بعثت‏
توسل به پیامبر (ص) در طلب رحمت
زاهدى او را از تولد فرزندش على آگاه می ‏سازد
برادر زاده را همراه خود به شام میبرد
مورد اعتماد عبدالمطلب بود
ایمان ابوطالب پس از بعثت‏
دلائل سه گانه بر ایمان ابوطالب
آثار ادبى كه از او به یادگار مانده است
ایمان والدین پیامبر (ص)
پی ‏نوشتها

چکیده:

حكومت اسلامى: اندیشه سیاسى بر پاره اى قضایا استوار است كه در رأس آن ها مسئله مبناى مشروعیت قدرت و حاكمیت سیاسى است, توضیح شما در خصوص دیدگاه اسلام در این باره چیست؟
آیة اللّه فضل اللّه: اگر مقصود از حاكمیت سیاسى, قدرتى است كه به حكومت میان مردم, براساس معیارهاى اسلامى خُرد و كلان در جامعه اسلامى (امت) قیام مى كند, مسئله تابعِ اصولِ فقهى و شرعى است.
ما در این جا از مرحله خلأ حاكمیت اصیل, كه همان حاكمیت امام(ع) در مذهب امامیه اثنى عشرى است, سخن مى گوییم. درخصوص حكومت در دوره خلأ (عصر غیبت) دو نظریه وجود دارد:
نظریه شورا: نظریه اى كه مى توان آن را با استفاده از آیات قرآنى كه از شورا هم چون ضرورتى براى جامعه اسلامى سخن مى گویند پردازش فقهى كرد.
شورا در تمام مسائل كلى جامعه, و در پیشاپیش آن ها مسئله رهبرى, جریان دارد

پایان نامه ارشد تاریخ اسلام - زمینه‌ها و چگونگی جنگ‌های رِدّه 150 ص

تاریخ

مقدمه

الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای  هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.

سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.

جایگزینی دین اسلام به جای ادیان و باورهای دیگر در جامعه عربستان و فراگیر شدن آن نیز می تواند مبحثی جالب در حیطه جامعه شناسی دین باشد که هر چند موضوع مستقیم بررسی ما نیست ، اما از آن جاییکه تضاد دینی بهانه اصلی جنگهای موسوم به "ارتداد"

می باشد بررسی تحولی که دین اسلام از این منظر ایجاد کرد و مقاومت در برابر آن،

 می تواند مقدمه لازمی برای این چالشها باشد که ما نیز به فراخور بحث نیم نگاهی بدان

داشته ایم.

سپاس‌نامه                ث

مقدمه       1

معرفی منابع            5

بخش یكم: مبحث فقهی ارتداد 9

ـ بررسی مفاهیم و انواع ارتداد و احكام مربوط به آنها           9

ـ تعریف ارتداد        9

ـ انواع ارتداد           10

ـ شرایط احراز ارتداد              13

ـ سیر تاریخی ارتداد در اسلام                 14

ـ ارتداد در قرآن      17

ـ ارتداد در حدیث    19

ـ راههای اثبات ارتداد             21

ـ موجبات ارتداد      22

ـ مجازاتهای ارتداد 24

بخش دوم: تحولات جامعه عربستان از پیش از اسلام تا مرگ پیامبر

ـ موقعیت جغرافیایی مناطق درگیر در نبرد            30

ـ وضعیت سیاسی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام     31

ـ وضعیت اقتصادی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام 34

ـ بافت فرهنگی و دینی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام             36

ـ نتیجه تحلیلی تحولات جامعه عربستان در آستانه‌ی ظهور پیامبر(ص)                42

جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر

ـ وضعیت جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر 45

ـ چگونگی ایمان اعراب و گسترش اسلام در شبه‌جزیره عربی              47

ـ اشرافیت قریش و آیین اسلام                 49

بخش سوم: مساله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر

ـ بررسی و نقد دیدگاههای مختلف درباره جانشینی پیامبر      54

ـ زمینه‌های ذهنی به قدرت رسیدن ابوبكر              59

زمینه‌های عینی به قدرت رسیدن ابوبكر                60

ـ تدبیرها و ترفندهای ابوبكر در كسب و تحكیم قدرت            65

ـ نتیجه‌گیری

بخش چهارم: ایده‌های انگیزه های ایجاد جنگ های ارتداد

ـ بررسی و نقد ایده‌های موجود در باب  دلیل جنگ های رده                 68

ـ ماهیت جنگ‌های ارتداد در پرتو الگوی نظری    72

بخش پنجم : جنگ‌های رده در نجد ، بحرین و عمان

ـ هجوم قبایل پیرامون مدینه    84

ـ طلیحه   86

ـ عقاید و تعالیم طلیحه             89

ـ شورش‌های پراكنده پس از سركوب طلیحه           92

ـ سركوب قبایل بنی عامر       92

ـ نبرد جواء و سركوب بنی سلیم             93

ـ نبرد ظفر               94

ـ مسیلمه 95

ـ عقاید و تعالیم مسیلمه            100

ـ سجاح    103

ـ جدایی مالك بن نویر از سجاع و كشته‌شدنش به دستور خالد                 108

ـ نبرد دباء و سركوب ارتداد عمان          112

ـ ارتداد بحرین         113

بخش ششم: جنگ‌های رده در یمن

ـ چگونگی قیام اسود عنسی و فرجام كار او            117

ـ تعالیم و آموزه‌های دینی اسود عنسی     120

ـ شورش قبس بن عبدیغوث بر سر امارت              122

ـ برگشت مردم حضر موت و كنده از آیین اسلام    124

نتیجه نهایی             131

فهرست منابع

پایان نامه اهداف بعثت پیامبران و پیامبر اکرم 96 ص

مقدمه

این جهان خود به خود به وجود نیامده بلكه خالقی دانا و حكیم دارد كه آن را با علم، قدرت، اداره و از روی حكمت آفریده است و هیچ گاه كار لغو و عبث انجام نمی دهد. چنانكه خداوند در قرآن كریم می فرماید:

«وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ وَ مَابَیْنَهُمَا لَعِبِینَ»

«و آسمان و زمین و آنچه بین زمین و آسمان است به بازیچه نیافریدیم»

آفرینش انسان و جهان نیز بیهوده و عبث نیست. انسان به این جهان نیامده تا مدتی كوتاه زندگی كند، بخورد، بیاشامد و شهوت رانی كند آنگاه بمیرد و نابود شود. بلكه خداوند حكیم در آفریدن انسان هدفی بس عالی داشته است. انسان آفریده شده است تا با ایمان، عمل صالح و اخلاق نیك، نفس خویش را پرورش دهد و برای زندگی زیبا و دائمی در جهان آخرت آماده گرداند. بنابراین انسان با مردن نابود نمی شود بلكه از این جهان به سرای آخرت انتقال می یابد. در آن جهان نتیجه كامل اعمال خود را خواهد دید؛ انسان‌های خوب و نیكوكار، پاداش نیك خواهند داشت و با نفس كامل و نورانی در بهشت برین تا ابد زندگی می‌كنند و از انواع نعمت های زیبای پروردگار مهربانشان برخوردار خواهند شد و انسان‌های ظالم و بدكردار نیز كیفر شده و به سزای كامل اعمال بد خویش خواهند رسید.

دنیا مزرعه آخرت و محل خودسازی و پرورش نفس است، پس توشه های اخروی باید در همین جهان تهیه شوند.

بنابراین انسان برای پیمودن راه سعادت و كمال و تأمین آسایش و خوش بختی دنیوی و اخروی، نیاز به برنامه كامل و فراگیر دارد، از سوی دیگر، خود نمی‌تواند چنین برنامه ای را تهیه كند، از همین رو، نیاز به راهنمایی و هدایت آفریدگار هستی دارد كه انسان و جهان را خلق كرده و بر همه چیز آگاه است. این هدایت های خداوند متعال به وسیله «پیامبران» به سوی بشر آمده و اهل «نبوت» را ضروری ساخته است.‌خاتم این سفیران حق، پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم) است كه رسالت همه انبیای گذشته را به كمال رساند و فصل درخشانی از علم و اخلاق و فرهنگ و تمدن را بر صفحه روزگار رقم زد. در اثر حاضر در رابطه‌ با اهداف‌بعثت پیامبران ‌و پیامبر اكرم‌(صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلم) بحث شده‌است.

مقدمه

فصل اول : هدف آفرینش

هدف از آفرینش جهان و انسان

نگاه قرآن و رویات به آفرینش انسان

فصل دوم : انبیاء و رسولان

فلسفه وجودی پیامبران

خصوصیات پیامبران

امتیازات پیامبران

نبوت و رسالت و طبقات آنها

بررسی مسئله وحی

معجزه ؛ گواهی پیامبری

فصل سوم : اهداف بعثت پیامبران(علیهم السلام)

فلسفه بعثت انبیاء

علت بعثت پیامبران و معجزات ایشان

لزوم بعثت پیامبران

اهداف بعثت از منظر قرآن

 فلسفه نهایی بعثت

عنوان

فصل چهارم : هدف از بعثت پیامبراعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )

امتیازات خاص پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )

برتری رسالت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم )

آئین پیامبر پیش از بعثت

اوضاع جهان قبل از بعثت

بعثت پیامبر اسلام

اهداف بعثت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )

آثار بعثت

علت ختم نبوت

عدم تحريف قرآن - تحقیق دروس معارف و اندیشه اسلامی

دانلود

لینک اصلی دانلود